ضرورت افزایش تعطیلات و اما و اگرهای قابل تامل

بسياري بر اين  اعتقادند كه تعطيلات در كشور بيش از ساير كشورها در جهان است. اين در حالی است كه آمار‌هاي رسمي نشان مي‌دهد در ايران تنها 75 روز تعطيلي در سال وجود دارد؛ اما حداقل تعطيلات در اکثر كشورهاي جهان حدود 104 روز است. اكنون، زمزمه‌هايي به گوش مي‌رسد كه دولت قصد دارد روزهاي پنج‌شنبه را نيز به تعطيلات رسمي اضافه و به عبارتي تعطيلات را ساماندهي كند. موضوعي كه بارها شايعه آن در ايران مطرح شده‌ اما اجرايي شدن آن به دليل باورهاي اغلب اشتباه، به نتيجه نرسيده و با بن بست مواجه شده است.

تاکنون طرح‌های مختلفی برای ساماندهی تعطیلات از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و کارشناسان برای کاهش یا افزایش تعطیلات رسمی کشور ارائه شده ، لذا تاکنون هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده است.

از سویی دولت محترم در نظر دارد طرحی مبنی بر ساماندهی تعطیلات کشور به مجلس شورای اسلامی ارائه دهد .در پیشنهادی که در این خصوص ارائه شده ادارات با رعایت ۴۴ ساعت کاری در هفته، پنج‌شنبه‌های آخر هفته در نیمه اول سال در تمام کشور و پنج‌شنبه‌های تمام سال در کلانشهرها تعطیل می‌شود .در این پیشنهاد ۱۵ روز به‌عنوان تعطیلات مذهبی، چهار روز به‌عنوان تعطیلات ملی، پنج روز تعطیلات نوروزی، سه روز تعطیلات تابستانی، چهار روز تعطیلات زمستانی، ۵۴ روز تعطیلات جمعه و ۲۷ روز تعطیلات پنج‌شنبه و در مجموع ۱۱۲ روز تعطیل رسمی ارائه شده است. بنا به اظهار تعدادی از کارشناسان طرح ایران از جمله کشورهایی است که تعطیلات رسمی کمتری دارد، اما به دلیل تعطیلی‌های نیمه پنهان، تعداد تعطیلات رسمی در آن زیاد به نظر می‌رسد.

این کارشناسان همچنین اظهار می دارند که تعداد تعطیلی‌های رسمی ایران ۷۵ روز است که این رقم در مقایسه با برخی کشورها، کمتر از نصف است. بنا به اظهار طراحان این طرح ، ساماندهی تعطیلات رسمی از مواردی است که دولت یازدهم با تاکید زیاد برروی در نظر دارد تا بدین وسیله میزان کار مفید در ادارات و دستگاه‌های  را افزایش دهد.البته لازم به یاد آوری است که این طرح  از سوی دولت محترم در دست مطالعه است و کارشناسان مختلفی در حال بررسی این موضوع هستند.

این تصور در کشور  که تعطیلات در کشور زیاد است ناشی از تعطیلی‌های نیمه‌پنهانی است که در آن وجود دارد و سبب می‌شود ۷۵ روز تعطیل رسمی تبدیل به ۱۱۰ روز تعطیلات شود. این همان تعبیر‌ی است که پیش از این نیز از سوی بسیاری از کارشناسان طرح ارائه شده بود. به اعتقاد این دسته از کارشناسان این مساله که تعطیلات ایران زیاد است و به تولید ملی ضربه می‌زند، تعبیر غلطی است. همچنین براساس نظر این کارشناسان، نبود تعطیلات آخرهفته در کشور علاوه‌ بر کاهش بهره‌وری، موجب معطل ماندن پتانسیل‌های گردشگری کشور و هجوم عمومی به جاده‌ها و تصادفات جبران‌ناپذیر می‌شود. با این توصیف، در صورت تصویب طرح دولت برای تعطیلی دو روز آخر هفته در کشور، می‌توان برای ساماندهی تعطیلات پراکنده نیز چاره‌اندیشی کرد.

با  توجه به توضیحات ارائه شده فوق به‌ نظر می‌رسد ساماندهی تعطیلات رسمی کشور وارد مرحله جديدي شده است.پیشینه طرح به زمانی بر می گردد که طرح ساماندهی تعطیلات رسمی کشور سال 92 با امضای 16 نماینده مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس اعلام ‌وصول شده بود. بر اساس اين طرح قرار بود 7 روز از تعطیلات رسمی کشور، شامل روزهای 29 اسفند، یک روز از 4 روز تعطیلی عید نوروز، 15 خرداد و 12 فروردین حذف شود و همچنین شهادت امام رضا(ع) فقط در مشهد تعطیل باشد و شهادت حضرت زهرا(س) و شهادت امام صادق(ع) نيز فقط در قم تعطیل باشد و مابقی نقاط کشور تعطیل نباشند. البته پس از انتقاداتی که به طرح ساماندهی تعطیلات رسمی کشور وارد شد، نمایندگان مجلس تصمیم به اصلاح این طرح گرفتند.

پیش از این  نیز در سال 89 مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی طرحی را تحت‌عنوان ساماندهی تعطیلات رسمی کشور مطرح کرده بودکه در آن پیشنهاد حذف ۹ روز از تعطیلات رسمی ایران به چشم می‌خورد؛ طرحی که تاکنون عملی نشده است.  به هر حال دولت یازدهم در حالی قصد دارد تعطیلات را ساماندهی کند که بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده، ایرانی‌ها در سال حدود 75 روز تعطیلی دارند که در میان باقی کشورها که حداقل از 104 روز تعطیلی برخوردار هستند کمترین میزان تعطیلی است.

آنچه در این میان به محل بحث تبدیل شده است و بسیاری از کارشناسان بر آن اصرار دارند اضافه شدن دو روز تعطیلات اخر هفته به تقویم ایرانی‌ها است. به اعتقاد این دسته از کارشناسان از آنجا که تعطیلات آخر هفته در همه کشورهای جهان وجود دارد و بیشتر کشورها دو روز در هفته تعطیل هستند ، ایران نیز باید تعطیلات آخر هفته خود را افزایش دهد. همچنین به گفته آنها متمرکز کردن تعطیلات باید به‌گونه‌ای باشد که تعطیلات وسط هفته حذف شده و به تعطیلاتی که نزدیک به آخر هفته است، افزوده شود چون با این کار هم به اقتصاد کمک می‌شود و هم امکان مسافرت برای مردم فراهم می‌شود و امکان برنامه‌ریزی افزایش پیدا می‌کند.

به اعتقاد این گروه 6 روز کاری در کشور بهره‌وری را کاهش می‌دهد و باید با کاهش ساعات کار در هفته به سمت افزایش بهره‌‌وری در کشور برویم. البته در مقابل بسیاری با بیان اینکه تعطیلات نباید بر اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد بر این نظرند که در ایران یک روز تعطیلی هم کفایت می‌کند و افزایش روزهای تعطیل تنها موجب کاهش تولید در کشور می‌شود. نظری که البته از سوی تحلیلگران چندان علمی به نظر نمی‌رسد و فرضیه‌ای اثبات نشده است.

 این تحلیل‌ها در شرایطی از سوی موافقان و مخالفان افزایش تعطیلات رسمی در کشور مطرح می‌شود که بر اساس مطالعات انجام شده در مقایسه میزان تعطیلات میان ایران و 10 کشور جهان، برزیل با 121 روز تعطیلی در صدر و ایران با 78 روز تعطیلی در انتهای لیست این کشورها قرار دارند . البته یمن نیز تنها از 8  روز تعطیلی رسمی در سال برخوردار است.

پیش از این نیز دولت دهم از تعطیلات کم در کشورمان انتقاد کرده بود ، انتقادی که البته مسکوت ماند. حالا باید منتظر ماند که طرح دولت یازدهم برای ساماندهی تعطیلات به کجا می انجامد و آیا این طرح  بنا به اظهار کارشناسان طرح به افزایش کارایی و بهره روی و بهبود اقتصاد کشور در کنار سیاستهای اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ گردیده، منجر می گردد.