به گزارش تحلیل ایران ،سرخس به عنوان یکی از مرزهای کلیدی در شبکه ترانزیت ریلی کشور شناخته می‌شود که در استان خراسان رضوی واقع شده و به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش، به عنوان دروازه‌ای به سمت آسیای مرکزی و هند در راستای شمالی-جنوبی و چین و اروپا در راستای شرقی-غربی
عمل می‌کند.یکی از مهم‌ترین کریدورهای ترانزیتی که سرخس در آن نقش دارد، کریدور شمال-جنوب است. این کریدور که از هند آغاز و به روسیه و اروپا متصل می‌شود، به عنوان یک مسیر جایگزین برای حملونقل کالا در سطح بین‌المللی شناخته می‌شود. شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که
از طریق چابهار به سمت سرخس یا لطف آباد می‌رسد، مسیری است که سرخس در آن نقش به‌سزایی دارد.از طرفی، سرخس به عنوان مبدا ورودی کالاهای چینی و انتقال به اروپا از طریق کریدور چین-اروپا محسوب می‌شود. در واقع، اتصال ریلی سرخس به مرزهای ریلی ترکیه (رازی در حال حاضر
و چشمه‌ثریا در چند سال آینده) و سپس اروپا، به عنوان مسیر جنوبی کریدور شرق-عرب به شمار می‌آید که بخشی از جاده ابریشم شگفت‌انگیز را دربرمی‌گیرد.تاریخچه ترانزیت ریلی در ایران سابقه حدودا صد ساله دارد اما توسعه زیرساخت‌های مدرن به ویژه پس از انقلاب اسلامی در سال
۱۹۷۹ آغاز شد و مردم و دولت ایران، در چند سال اخیر سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بهبود و توسعه خطوط ریلی برای افزایش عملکرد راه‌آهن کشور کرده‌اند.مدیر کل راه آهن خراسان مصطفی نصیری ورگ بیان کرد که یک میلیون و ۹۵۰ هزار تن کالا از مرز ریلی سرخس با ترکمنستان
در سال ۱۴۰۳ مبادله شد که در مقایسه با سال ۱۴۰۲ به میزان ۶۵ درصد افزایش داشته است.
وی افزود: یک میلیون و ۷۵۰ هزار تن از این میزان مربوط به ترانزیت ورودی از کشور ترکمنستان بوده و حدود ۸۰ درصد آن گوگرد است.نصیری ورگ مسیر اصلی ترانزیت را سرخس به بندرعباس اعلام و عنوان کرد که مجموع حمل و نقل بین المللی مرز ریلی سرخس در سال گذشته سه میلیون
و ۱۲۰ هزار تن کالای ترانزیتی و صادراتی گزارش شده که رشد ۳۵ درصدی را ثبت کرده است.مدیر کل راه آهن خراسان گفت: در مجموع برای حمل این میزان کالا، ۸۶ هزار واگن پر و خالی در مرز بین المللی سرخس بین ایران و ترکمنستان مبادله شده است.حسن کریم‌نیا، کارشناس حملونقل
و ترانزیت در خصوص رکورد بی‌سابقه این مرز ریلی عنوان کرد: مبدا اولیه بیشتر کالای ترانزیتی مرز سرخس به ترتیب کشورهای ترکمنستان و ازبکستان بوده که در سه مسیر اصلی سرخس-بندرعباس، سرخس-رازی و سرخس-میرجاوه صورت می‌گیرد و عمده آن در مسیر بندرعباس است.کریم‌نیا ادامه
داد: با اتصال هر چه سریع‌تر چابهار-سرخس، شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب که هند را به افغانستان و آسیای‌مرکزی متصل می‌کند، ظرفیت ترانزیت ریلی سرخس افزایش خواهد یافت و توسعه نوار شرقی کشور و تثبیت جایگاه ایران در جنگ کریدوری را در پی خواهد داشت.وی تصریح کرد: رونق
دیپلماسی حملونقل ریلی، اعمال تعرفه‌های ترجیحی، افزایش قطارهای باری برنامه‌ای در مسیر سرخس-مشهد و همچنین استفاده از واگن باری شرکت‌های حملونقل ایرانی در حمل کالای ترانزیتی از عوامل رونق ترانزیت ریلی در این مرز بوده است.کریم‌نیا ادامه داد: رشد چشم‌گیر در
ترانزیت ریلی این مرز بدون همکاری و مشارکت بخش غیردولتی ممکن نخواهد بود و دولت باید سازوکاری برای حضور مردم و بخش خصوصی در اپراتوری و انبارداری آن تعبیه کند.
این کارشناس در انتها افزود: با توجه به نام‌گذاری ۱۴۰۴ به «سرمایه‌گذاری برای تولید» اخت و بهره‌برداری از پسکرانه‌ی ریلی بندر چابهار یعنی چابهار-سرخس که تولید ارزش در زنجیر‌ه‌های تامین منطقه‌ای را به دنبال دارد، باید به بخش غیردولتی واگذار شود تا آن‌ها براساس
منافع خویش، تامین مالی پروژه و اجرای آن را تسریع کنند تا کشور از منافع مستقیم و غیرمستقیم آن بهره‌مند شود.به گزارش فارس؛ گمرک و گذرگاه مرزی ریلی و جاده ای سرخس در انتهایی‌ترین منطقه شمال شرق ایران در استان خراسان رضوی و در ۱۸۵ کیلومتری شمال شرق مشهد، هم‌مرز
با ترکمنستان واقع شده است و از مبادی مهم تجارت و ترانزیت خارجی کشور به ویژه با کشورهای آسیای مرکزی محسوب می‌شود.کارشناسان بر این باورند با ورود بخش غیردولتی به سرمایه‌گذاری و اپراتوری شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب (راه‌آهن چابهار-سرخس)، تحولی در امنیت و توسعه
شرق کشور ایجاد خواهد شد. این تغییر و تحول می‌تواند به اشتغال‌زایی، همبستگی منافع اقتصادی برای افزایش انعطاف‌پذیری در برابر تحریم‌ها، احیای نقش فعال در زنجیره ارزش منطقه‌ای و فراتر از آن تنظیم منافع مشترک مردم با دولت و حاکمیت منجر شود.