به گزارش تحلیل ایران ؛ «بهمنظور تحقق مفاد منشور ملل متحد و با توجه به اینکه شورای امنیت، به موجب ماده ۳۹ منشور، مکلف به احراز وجود عمل تجاوزکارانه از سوی رژیم اسرائیل علیه حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران است، رسماً درخواست میکنیم که شورای امنیت،
این رژیم و ایالات متحده آمریکا را بهعنوان آغازگران عمل تجاوزکارانه شناخته و مسئولیت متعاقب آنها، از جمله پرداخت غرامت و جبران خسارات، را به رسمیت بشناسد.» این بخشی از نامهای بود که رئیس دستگاه دیپلماسی سیدعباس عراقچی هشتم تیرماه و پنج روز بعد از پایان
جنگ ۱۲ روزه به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و همچنین رئیس دورهای شورای امنیت سازمان ملل نوشت.
یک روز بعد هم امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد در نامهای به دبیرکل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد از این شورا خواست که رژیم صهیونیستی و آمریکا را بهعنوان آغازگران عمل تجاوزکارانه بشناسد، اقدامات اجرایی مؤثر
ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد جهت پاسخگو ساختن کامل آنها، از جمله الزام به پرداخت غرامت کامل و جبران کلیه خسارات وارده، اتخاذ کرده و عدم تکرار چنین اعمال غیرقانونی تجاوزکارانه در آینده را تضمین کند.
پس از آن هم عراقچی در ۱۹ تیر در گفتوگو با لوموند بیان کرد: ما در جایگاهی هستیم که میتوانیم برای این اقدام درخواست غرامت کنیم. ادعای نابودی کامل یک برنامه یا درخواست از یک کشور برای توقف برنامه صلحآمیز هستهایاش، که اهداف آن تأمین نیازهای انرژی، پزشکی،
داروسازی و کشاورزی است، اشتباه محاسباتی است.
از سوی دیگر در بیانیهای که وزارت خارجه ششم مهرماه ۱۴۰۴ درباره مکانیسم ماشه صادر کرد، آمد: حملات نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران در بازه زمانی ۲۳ خرداد تا ۳ تیر ۱۴۰۴ (۲۴-۱۳ ژوئن ۲۰۲۵) و همراهی سه کشور اروپایی با متجاوزان، نقطه اوج
نقض فاحش تعهدات برجامی این سه کشور همراه با سوء نیت آشکار بود. بدون تردید جنایت تجاوز نظامی علیه ایران، که موجب شهید و مجروح شدن تعداد زیادی از شهروندان ایرانی و تخریب تاسیسات هستهای و نیز برخی از زیرساختهای حیاتی کشور شد، علاوه بر مسئولیت کیفری عاملان
و آمران این جنایت، موجب مسئولیت بینالمللی طرفهای متجاوز بهخاطر ارتکاب اعمال متخلفانه بینالمللی است. جمهوری اسلامی ایران از همه ابزارهای در دسترس برای محاکمه و مجازات جنایتکاران و مطالبه غرامت استفاده خواهد کرد.
البته اظهارات عراقچی با واکنش یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا روبرو شد و در همین ارتباط اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۳ مردادماه در نشست هفتگی در پاسخ به سؤالی در خصوص اظهارات یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا که سخنان عراقچی درباره پرداخت غرامت
به خاطر حمله به تأسیسات هستهای را مضحک خوانده، عنوان کرد: آقای عراقچی اشاره کرد که هرگونه مراوده و مذاکرهای در آینده، اگر شرایطش محقق شود قطعا متفاوت از زمان قبل از ۲۳ خرداد خواهد بود. شرایط خیلی تغییر کرده و در هر مذاکره و گفتوگوی احتمالی بدون تردید موضوع
بازخواست از آمریکا و مطالبه غرامت به خاطر ارتکاب تجاوز نظامی علیه تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران، یکی از موضوعات در دستورکار خواهد بود.
علاوه بر این، فروزنده ودیعتی مدیرکل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه نیز ۱۸ آبانماه در اظهاراتی بر حق ذاتی و حاکمیتی ایران در پیگیری تمام مجاری حقوق بشری و حقوقی بینالمللی موجود برای تضمین پاسخگویی کامل آمریکا و مطالبه جبران کامل خسارات از جمله پرداخت
غرامت طبق موازین حقوق بینالملل در قبال جانباختگان، مجروحان و کلیه خسارات و زیانهای وارده به ایران و مردم عزیز آن تأکید کرد.
پس از آنکه شاهد اعتراف دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا بودیم که مسئولیت راهبری تجاوز نظامی به ایران را برعهده گرفت، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل ۱۷ آبانماه در نامهای به دبیرکل این سازمان و رئیس شورای امنیت، بر پاسخگویی آمریکا
و مقامات آن، جبران کامل خسارات و پرداخت غرامت به مردم ایران تأکید کرد.
عراقچی هم ۲۲ آبان ماه به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و مایکل عمران کانو، رئیس شورای امنیت در خصوص اعتراف دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به راهبری اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران نامه نوشت.
در این نامه آمده بود: ایالات متحده موظف است خسارات مادی و معنوی وارد شده ناشی از این نقضها علیه ایران و شهروندان ایرانی را به طور کامل جبران کند. تعهد جبران خسارات وارده شامل بازگرداندن وضعیت به حال سابق و پرداخت غرامت بر اساس اصول تثبیت شده حقوق بینالملل
میشود. در عین حال، اعتراف فوقالذکر، مسئولیت کیفری فردی رئیسجمهور ایالات متحده و هر مقام یا فرد آمریکایی دیگر دخیل در نقضهای فاحش حقوق بینالملل بشردوستانه از جمله بهواسطه ارتکاب جنایت تجاوز، هدایت حملات عمدی علیه غیرنظامیان (از جمله زنان و کودکان، دانشمندان،
استادان دانشگاه، خبرنگاران و زندانیان)، هدف قرار دادن افسران ارشد نظامی خارج از عرصۀ مخاصمات، انجام حملات عمدی علیه اهداف غیرنظامی شامل بیمارستانها و آمبولانسها، مرکز صداوسیمای ایران، یک زندان و زیرساختهای انرژی از جمله تأسیسات هستهای صلحآمیز را نیز در
پی خواهد داشت.
وی افزود: این امر البته خدشهای به مسئولیت کیفری تمامی اشخاص از جمله در درون رژیم اسرائیل که در فرماندهی، دستور، ارتکاب، یا معاونت و تسهیل در ارتکاب جنایات جنگی یادشده دخیل بودهاند، وارد نمیکند.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این نامه تصریح کرد: بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران حق مسلم و غیرقابل تردید خود را برای پیگیری از طریق تمامی مجاری حقوقی موجود جهت احراز مسئولیت برای دولتها و اشخاص مسئول و نیز جهت دریافت غرامت خسارات وارده محفوظ میدارد.وی میافزاید:
انتظار جدی جمهوری اسلامی ایران این است که دبیرکل سازمان ملل متحد و شورای امنیت، مطابق با مسئولیت خود در قبال حفظ صلح و امنیت بینالمللی، اقدامات مقتضی را با هدف تضمین پاسخگویی ایالات متحده و رژیم اسرائیل در قبال این نقضهای فاحش اتخاذ کرده و عاملان این جنایات
را به دست عدالت بسپارند.عراقچی در پایان درخواست کرده که این نامه بهعنوان سند رسمی شورای امنیت منتشر شود.
بحث دریافت غرامت آبان ماه نیز از سوی سیدکمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی مطرح شد. او ۲۵ آبانماه در کنفرانس حقوق بینالملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع در مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی با اشاره به اظهارات ترامپ در پذیرفتن مشارکت در حمله اسرائیل به
ایران، گفت: وقتی که رئیسجمهور کشوری رسماً مسئولیت میپذیرد باید مسئولیت عواقبش را هم بپذیرد و این حق ایران است که خواستار حقوق خودش در قبال تجاوزی که با مسئولیت آمریکا انجام گرفته، بشود و از آمریکا بخواهد غرامت خساراتی را که به ایران وارد شده، اعم از خسارات
مادی، جانی روانی بپردازد. تردیدی نیست که عملیات نظامی اسرائیل و آمریکا علیه تاسیسات هستهای ایران غیرقانونی بود. حمله به تأسیسات هستهای قانونی نیست، مخصوصاً تاسیسات هستهای که تحت پادمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. وقتی که آمریکا مسئولیت این جنگ را پذیرفته
باید مسئولیت غرامت آن را هم بپذیرد.