به گزارش تحلیل ایران ،رأی اخیر اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) صرفاً یک تصمیم فنی نبود، بلکه پیامی صریح به شرکتهای بینالمللی بود که فعالیت در قلمرو دیجیتال کشورها، بدون مجوز رسمی ممکن نیست. اما برای اینکه بدانیم این رأی تا چه اندازه قدرت اجرایی دارد باید نگاهی
دقیقتر به جایگاه ITU و نقش آن در نظم جهانی ارتباطات بیندازیم.
ITU؛ نهاد تأثیرگذار در سیاستگذاری دیجیتال
اتحادیه جهانی مخابرات زیرمجموعه سازمان ملل متحد و دومین نهاد مهم بینالمللی این سازمان است. این مرکز فضای سیاستگذاری دیجیتال را با دانش و دیپلماسی تخصصی به طور مؤثر شکل داده است و علاوه بر توسعه زیرساختهای دیجیتال، نقش تعیینکنندهای در تنظیم روابط بینالمللی
در عرصه ارتباطات دارد. برای مثال، با صدور این رای نشان داد که در توازن بین منافع کشورهای مختلف در دنیای دیجیتال نقش مهمی دارد و به کشورها اجازه میدهد تا قوانین خود را در فضای جهانی به طور مؤثر اجرا کنند، حتی اگر این قوانین به نفع شرکتهای بزرگ بینالمللی
نباشد.
رقابتهای جهانی در تصمیمات ITU
این اتحادیه تنها یک سازمان فنی نیست، بلکه عرصهای است که در آن کشورها برای حفظ منافع خود در حوزه ارتباطات و فناوریهای نوین رقابت میکنند. قدرتهای بزرگی همچون ایالات متحده، چین و روسیه در بسیاری از تصمیمات این نهاد نفوذ دارند و تلاش میکنند تا با پیشبرد
سیاستهای خود، مسیرهای خاصی را برای توسعه فناوری در جهان ایجاد کنند.
تأثیر اتحادیه جهانی مخابرات بر دنیای دیجیتال
این نهاد در طول تاریخ خود تصمیمات مهمی گرفته که تأثیر عمیقی بر توسعه فناوریها و شکلدهی به زیرساختهای ارتباطی جهانی داشته است. بهعنوان نمونه، استانداردسازی تلگراف که باعث تسهیل ارتباطات بین کشورها شد و یا با ادامه فعالیت نمایشگاههای تلکام، زیرساختهای
مخابراتی در مناطق مختلف جهان را گسترش داد.
انقلابی در اینترنت خانگی و بیسیم ایجاد کرد!
اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) در مسیر تاریخ خود، بارها با تدوین استانداردها و تصمیمگیریهای فنی سرنوشتساز، نقشی محوری در گسترش دسترسی عمومی به فناوریهای نوین ایفا کرده است. یکی از نقاط عطف در این مسیر، تصویب استاندارد فناوری خط مشترک دیجیتال (DSL) در سال
۱۹۹۸ بود؛ فناوریای که انقلابی در اینترنت خانگی ایجاد کرد. DSL باعث شد تا میلیونها کاربر در سراسر جهان بتوانند بدون نیاز به زیرساختهای پیچیده یا پرهزینه، به اینترنت پرسرعت دسترسی پیدا کنند. این فناوری درهای جدیدی را به روی آموزش از راه دور، خدمات آنلاین
و ارتباطات دیجیتال باز کرد و عملاً بستری شد برای توسعه اینترنت بیسیم در دهههای بعد.
باند فرکانسی 5G را راهاندازی کرد
نقش ITU به همینجا ختم نمیشود. در سالهای اخیر، یکی از مهمترین اقدامات این اتحادیه، تخصیص باندهای فرکانسی برای فناوری نسل پنجم اینترنت (۵G) بود. این تصمیم، نهتنها از نظر فنی اهمیت داشت، بلکه مسیر توسعه جهانی 5G را هموار کرد. چرا که هماهنگی فرکانسها در
سطح بینالمللی به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا تجهیزات و دستگاههایی یکپارچه و مقرونبهصرفه طراحی کنند؛ ابزارهایی که بتوانند در کشورهای مختلف بدون مشکل فنی یا تداخل فرکانسی کار کنند.تأثیر این تصمیم در مقیاس جهانی، بهویژه برای کشورهای در حال توسعه،
بسیار مهم است. بدون وجود یک مرجع بینالمللی مانند ITU که فرکانسها را بهصورت منسجم و عادلانه توزیع کند، توسعه فناوریهایی مانند 5G میتوانست با چالشهای جدی روبهرو شود. ITU با تنظیم دقیق این بستر، به شکلگیری نسل جدیدی از ارتباطات پرسرعت، اینترنت اشیاء،
خودروهای هوشمند و شهرهای دیجیتال کمک کرده و همچنان بهعنوان یکی از بازیگران کلیدی آینده فناوری ارتباطات شناخته میشود.
مرجع اصلی امنیت سایبری دنیا
در دنیای امروز که تهدیدات سایبری میتوانند کل یک کشور را تحتتأثیر قرار دهند، ITU بهعنوان مرجع اصلی برای ارزیابی و تقویت امنیت سایبری کشورها است. این نهاد در گزارش شاخص امنیت سایبری GCI ۲۰۲۴، آمادگی کشورها در برابر حملات دیجیتال را بررسی و رتبهبندی میکند.این
اتحادیه فقط یک سازمان ناظر نیست بلکه با تدوین قوانین و راهکارهای فنی، کشورها را برای مقابله با تهدیدات سایبری تجهیز میکند.
از شبکههای ارتباطی و بانکداری تا سامانههای دولتی، زیرساختهایی هستند که از آنها در برابر حملات محافظت کند.این نهاد با بررسیهای منظم، ارائه الگوهای امن و ایجاد همکاریهای بینالمللی به کشورها کمک میکند تا زیرساختهای خودشان را امن و قوی کنند.
کشورهای برای حضور دیجیتالی باید زیر چتر ITU باشند
در میان مسئولیتهای مهم خود، اتحادیه جهانی مخابرات در نظارت بر توسعه ارتباطات در کشورهای درحالتوسعه از اهمیت ویژهای برخوردار است. به بیان سادهتر، اگر کشوری بخواهد جایگاه خود را در بازار جهانی فناوری تثبیت کند یا نقش پررنگی در آینده فضای دیجیتال ایفا کند،
راهی ندارد جز حضور مؤثر در ITU.