به گزارش تحلیل ایران ،چین در آوریل 2025 بازار آمریکا را از دست میدهد و پیشبینی میشود که اتحادیه اروپا نیز در آیندهای نزدیک با سرنوشتی مشابه مواجه شود. این مسئله نتیجهٔ اقدامات رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ است. حال سؤال این است که آیا دو غول اقتصادیِ
جهان، چین و اروپا، از این شرایط استفاده میکنند و به یکدیگر نزدیک خواهند شد، یا به اختلافات دامن زده و در زمین آمریکا بازی خواهند کرد.تحلیلگر حوزه بینالملل ایگو گاشکوف در یادداشتی در خبرگزاری تاس به بررسی این مسئله پرداخته است. به گفته کارشناس، در شرایط جنگ
تجاری نزدیک شدن قربانیان تعرفههای آمریکا به یکدیگر راه حلی منطقی به نظر میرسد.اقتصادهای چین و اروپا (که هر کدام حدود 20 درصد از اقتصاد جهان را تشکیل میدهند) معطوف به صادرات متداوم هستند. اِعمال تعرفههای 145 درصدی دونالد ترامپ بر همه کالاهای چینی و 20 درصدی
بر تمامی کالای اروپایی (با توقف 90 روزه) میتواند دو قدرت اقتصادی را به یکدیگر سوق دهد.اصول تجارت آزاد نیز همین را دیکته میکند و طبیعیترین کار این است که با کمک یکدیگر در برابر ترامپ از خود دفاع کنند. اما یک مشکل جدی وجود دارد. پکن تمایل زیادی به همکاری
دارد، اما بروکسل چندان مشتاق نیست.
در 11 آوریل رئیسجمهور چین شی جین پینگ در پکن میزبان نخستوزیر اسپانیا پدرو سانچز بود. طرف چینی به اروپاییها یادآوری کرد که «همیشه به اتحادیه اروپا به عنوان قطب مهمی در جهان چند قطبی نگاه کرده و از وحدت و رشد آن حمایت میکند.»لحن سانچز اما سردتر بود: «اسپانیا
از روابط متعادلتر بین اتحادیه اروپا و چین حمایت میکند و به دنبال پاسخهای قابل قبول متقابل برای اختلافات خود است.»علاوه بر این در متن توافقنامهی ائتلافی که چندی پیش توسط صدراعظم آینده آلمان فردریش مرتس منعقد شده، در رابطه با چین آمده است: «ما موظفیم جنبههای
رقابت سیستمی ناشی از اقدامات چین را تشخیص دهیم.»این کلمات بازتاب فرمول قدیمیِ سال 2019 بوده که در سند اتحادیه اروپا با عنوان «چشماندازهای استراتژیک روابط اروپا و چین» آمده است. چین در این متن همزمان «شریک» و «رقیب» نامیده میشود.در آستانه تحلیف دونالد ترامپ
در پایان سال 2024 چین و اتحادیه اختلافات میان خود را تشدید کرده بودند. آنها تعرفههای متقابلی اعمال نموده و اختلافات را به داوری سازمان تجارت جهانی کشاندند.چین از ماه فوریه به اروپا پیشنهاد تنشزدایی داده، اما واکنش بروکسل مبهم بوده است. کمیسیون اروپا از
مازاد کالاهای چینی میترسد. اگر کالاهایی که اجازه ورود به آمریکا را ندارند، به اروپا سرازیر شوند چه بلایی بر سر تولیدکنندگان اروپایی خواهد آمد؟
در 25 سال گذشته در حالی که صادرات اروپا به طور پیوسته کاهش یافته، شاخصهای چین به شکل قابل توجهی رو به رشد بوده است. در اوایل دهه 2000 چین عمدتاً در بازارِ کالاهای مصرفی ارزان قیمت رقابت میکرد. این امر به آلمان، فرانسه و ایتالیا اجازه میداد تا در مقابل،
محصولات مهندسی به ویژه خودروها را به چین عرضه نمایند و روی حفظ توازن تجارت حساب کنند.در دهه 2010 تعادل ناپایدار سالهای قبل مختل شد. کارآفرینان چینی زنجیره تولید را ارتقا دادند و تولید کالاهای با ارزش افزودهی بالا از جمله خودروهای برقی را راهاندازی کردند.
این مسئله و قیمت کالاهای چینی تولیدکنندگان اروپایی را نگران کرد.با این حال به سختی کسی میتوانست تصور کند که این جهش تا این حد سریع باشد. در سال 2020 حضور چین در بازار خودروهای برقی اروپا چند درصد بود اما تنها در چند سال 11 برابر افزایش یافت و در اوایل سال
2024 به 37 درصد از کل واردات اتحادیه اروپا در این زمینه رسید.کمیسیون اروپا به روش آمریکایی و با تعرفه به پکن پاسخ داد. چین نیز ساکت نماند و تعرفههای متقابلی اعمال کرد. اما طنز ماجرا این است که در هفتههای قبل از بازگشت دونالد ترامپ، این اقدامات به نوعی یک
تمرین برای جنگهای تعرفهای واقعی بین رقبای ژئوپلیتیکیِ آمریکا شد.
مشکلات اتحادیه اروپا با چین اساساً همان مبنای اختلافات با ایالات متحده را دارند، اگرچه خشم اروپاییها از دونالد ترامپ مانع از اذعان به این مسئله میشود. رهبری کمیسیون اروپا چند سالی است که هدف خود را کاهش قابل توجه عدم توازن تجاری با چین قرار داده، اما به
نتایج متفاوتی دست یافته است.در سال 2022 چین مازاد تجاری به ارزش 397 میلیارد یورو نسبت به اتحادیه اروپا داشت. در سال 2023 این رقم به 291 میلیارد یورو کاهش یافت. اما در سال 2024 دوباره به 304.5 میلیارد یورو افزایش پیدا کرد.حتی تعرفههای اروپا بر خودروهای برقی
نیز موفق به مهار هجوم اقتصادی چین نشد. خودروهای سبز ساخت چین معمولاً 20 تا 40 درصد ارزانتر از خودروهای اروپایی هستند، اما تعرفههای اتحادیه تنها 45 درصد بوده که تنها تفاوت قیمت را جبران میکند.در بروکسل دامپینگ و ارائه کالاهای ارزانقیمت مقصر این موضوع دانسته
میشود. نهادهای اروپایی از ماه اکتبر 11 تحقیق علیه چین را به ظنِّ پرداخت یارانههای دولتی غیرقانونی برای طیف وسیعی از محصولات «از شمع گرفته تا نایلون و...» آغاز کردند. علاوه بر این یک سازوکار جداگانه نیز برای تشخیص کمکهای هدفمند پکن به بخش خصوصی راهاندازی
شده است.پکن تمامی این اقدامات را نقض قوانین رقابت منصفانه مینامد. آنها میگویند کالاهای چینی صرفاً ارزانتر بوده و به همین دلیل است که در بین مصرفکنندگان محبوب هستند. اروپاییها با این دیدگاه مخالفاند و به دنبال ایراداتِ زنجیره تولید چین هستند.
به گفته تحلیلگر، به همین دلیل است که با وجود جنگ تعرفهای بزرگ دونالد ترامپ، این احتمال وجود دارد که چین و اتحادیه اروپا با یکدیگر متحد نشوند و حتی برعکس، بر یکدیگر تعرفه اعمال کنند. مقامات اروپایی به طور غیررسمی این احتمال را مطرح کردهاند. اگر مشخص شود
جریان کالاهای چینی که برای بازار آمریکا در نظر گرفته شده بود به قفسههای اروپا ختم میشود، اروپاییها آماده اقدام متقابل خواهند بود.