به گزارش تحلیل ایران در هوایی داغ و آرام شهر پیامبر این روزها دل‌تنگ‌تر از همیشه است. اینجا مدینه است؛ شهری که صدای گام‌های اهل‌بیت هنوز از کوچه‌های خاموشش شنیده می‌شود، اگر کسی گوش سپارد.
اما امروز ۲۵ شوال سالروز شهادت مردی‌ست که خورشید دانش بود و چراغ تشیع؛ امام جعفر بن محمد الصادق علیه‌السلام. و بقیع، مزار بی‌نشان او و سه امام دیگر شیعه در سکوتی سخت رو به آسمان فریاد می‌زند.
مدینه‌ای که روزگاری خانه اهل‌بیت بود، این روزها برای شیعیان در بند نظارت‌های سفت و سخت مأموران سعودی، حتی برای اشک‌ریختن در سوگ امامانش است و بقیع، نماد این غربت است. جایی که نه نشانی از زیارت دارد، نه بارگاهی، نه پرچمی، و نه چراغی در دل شب.
در حالی که تنها ۲ هفته تا آغاز اعزام زائران حج باقی مانده، مدینه از زائران ایرانی خالی شده است. آخرین کاروان‌ها، پس از زیارت حرم پیامبر اعظم و مسجدالنبی، شهر را ترک کرده‌اند. در مدینه نه موکبی، نه مراسمی، نه دسته‌جات عزاداری.
زائران دیگر کشورها، با لباس‌های ساده و چشم‌هایی اشک‌بار در سکوت از کنار بقیع عبور می‌کنند. گویی هر سلامی که از لب‌هایشان بیرون می‌آید، در همان لحظه زیر گام‌های مأموران امنیتی مدفون می‌شود. مأمورانی که با بی‌احساسی هر گونه تجمع، گریه یا حتی ایستادن مقابل
مزارها را منع می‌کنند.
قبرستان بقیع نه‌فقط آرامگاه چهار امام شیعه، بلکه مدفن شخصیت‌های برجسته‌ای از خاندان پیامبر است. اما این مکان، از ۸ شوال ۱۳۴۴ قمری (مصادف با ۱۹۲۵ میلادی) به دست وهابیان تخریب شد و از آن روز تاکنون، هیچ نشانه‌ای از احترام یا بازسازی در آن دیده نشده است.
امام جعفر صادق (ع) امامی که امروز سوگوار اوییم، یکی از چهار امام مدفون در این مکان مقدس است؛ پیشوایی که نامش با دانش، گفت‌وگوی مذهبی و وحدت امت اسلامی گره خورده است.
امام صادق (ع) در روز ۱۷ ربیع‌الاول سال ۸۳ هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود. فرزند امام محمد باقر (ع)، و پدر امام موسی کاظم (ع)؛ واسطه نورانی علم و حکمت میان نسل‌های شیعه.
دوره امامت ۳۴ ساله ایشان هم‌زمان با انتقال قدرت از بنی‌امیه به بنی‌عباس بود؛ دوره‌ای که فضای فکری و فرهنگی جهان اسلام نسبتاً بازتر شده بود. در همین فضا امام صادق علیه‌السلام موفق شد مکتب علمی بزرگی را بنیان بگذارد؛ مدرسه‌ای با بیش از ۴ هزار شاگرد که از دل
آن نام‌هایی چون هشام بن حکم، جابر بن حیان، مؤمن طاق و حتی ابو‌حنیفه و مالک بن انس بیرون آمدند.
اینکه دو تن از چهار امام مذاهب اهل سنت از شاگردان امام صادق (ع) بودند، گواهی‌ست روشن بر عمق علمی و جایگاه وحدت‌آفرین این امام بزرگوار.
امام جعفر صادق (ع) نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین چهره‌های تاریخ اسلام است، بلکه به‌حق بنیان‌گذار مکتب تشیع در حوزه‌های علمی، فقهی و کلامی نیز به شمار می‌رود. در زمانی که جهان اسلام از نظر فکری و سیاسی در پیچیدگی‌ها و تفرقه‌ها گرفتار بود، امام صادق (ع) توانست
به‌عنوان امامی با بصیرت و آگاه، دروازه‌های علم و معرفت را در برابر مسلمانان بگشاید.
ایشان توانست مکتبی را پایه‌ریزی کند که همچنان در طول قرون و اعصار، چراغ راه برای میلیون‌ها مسلمان شیعه بوده است. امام صادق (ع) با تدریس علوم مختلف از جمله فقه، منطق، ریاضیات، و حتی شیمی و نجوم، به پرورش بزرگ‌ترین دانشمندان تاریخ اسلام کمک کرد.
این امام بزرگوار نه تنها در عرصه علمی، بلکه در جلب وحدت میان مسلمانان نیز نقشی برجسته ایفا کرد. در واقع امام صادق (ع) امامی است که نه‌تنها مکتب‌ساز بود، بلکه در برقراری ارتباطی عمیق و بی‌مرز میان دین و عقل، جایگاهی ماندگار در تاریخ اسلام برای خود به ثبت
رساند.
امروز حرم پیامبر (ص) در آرامش روزانه‌اش است اما در دل زائران غوغایی از غربت جریان دارد. آن‌ها که موفق شده‌اند خود را به این نقطه از جهان برسانند از بقیع که عبور می‌کنند، آرام سلام می‌دهند بی‌آنکه توقف کنند. تنها سکوت، تنها بغض. هیچ مراسم رسمی هیچ دسته‌ای،
هیچ ناله‌ای، هیچ نوحه‌ای. انگار داغ امام در دل‌ها مانده و راهی برای بروز ندارد.
در شب شهادت، بقیع تاریک‌تر از همیشه است. نه نوری، نه صدایی. تنها گاهی زمزمه دعا و گاهی صدای خفه گریه‌ای از میان اشک‌ها. مأموران سعودی حتی در شب، مسیر حرکت زائران را محدود می‌کنند؛ آن‌ها را از ایستادن بازمی‌دارند، از خواندن دعا نهی می‌کنند و هرگونه نشانه‌ای
از عزاداری را جرم تلقی می‌کنند.
حتی نزدیک‌شدن به قبرها مجاز نیست. مأموران عربستان سعودی با جدیت مراقب‌اند که کسی توقف نکند، کسی گریه نکند، کسی نایستد و زمزمه نخواند. اگر بایستی اگر قطره اشکی از گوشه چشم‌ات بلغزد، با تذکر و نگاه خشن روبه‌رو می‌شوی. و این روایت هزاران زائر شیعه‌ای‌ست که
در سکوت از نزدیکی مزار چهار امام‌شان عبور می‌کنند، بی‌آنکه مجال وداع یا نجوایی داشته باشند.
شاید روزی فرا برسد که بقیع نه با نرده و سیمان که با نور و مهر بازشناخته شود. روزی که زائران بتوانند بی‌هراس کنار مزار امام‌شان بنشینند، بگریند، دعا بخوانند و عرض ارادت کنند. اما امروز، هنوز آن روز نرسیده است.
در این سالروز اگرچه زائران ایرانی دیگر در مدینه نیستند اما دل‌های آن‌ها هنوز در بقیع مانده است. در دل خاکی که چهار خورشید در آن آرمیده‌اند.
امام صادق آن امام راست‌گفتار و عالم که با سکوتی تلخ اما با فروغی ماندگار در دل تاریخ اسلام جاودانه مانده، در بقیعی بی‌نشان آرمیده است. اما نشانش در دل‌های ماست؛ در علم، در حکمت، در تربیت شاگردان، در شکل‌دادن به فقه جعفری و هویت تشیع.
امام صادق (ع) را شاید از نظر فیزیکی محصور کرده باشند، اما اندیشه‌اش در سراسر جهان اسلام جاری است و بقیع اگرچه خاموش است اما در دل آن آتشی از عشق روشن است که هیچ قدرتی قادر به خاموش‌کردنش نیست.