به گزارش تحلیل ایران ،پس از حدود یک سال از آغاز دولت چهاردهم حجم سفرهای منطقه ای رییس جمهور موضوعی قابل توجه است که برمبنای تقویت ارتباطات با کشورهای منطقه و تبادل اطلاعات و همکاریهای تجاری و اقتصادی صورت می گیرد و می تواند راهگشای خوبی برای خنثی کردن تحریم
ها و حتی اتحاد و همدلی کشورها علاوه بر همکاری های اقتصادی باشد.
در حال حاضر سیاست مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران برای توسعه و در ریل قرارگرفتن کشور در مسیر پیشرفت تقویت روابط با همسایگان است که باعث همگرایی شده و در واقع وحدت بین کشورهای منطقه را از همه لحاظ در بر دارد که می تواند نه تنها مشکلات اقتصادی و اجتماعی کنونی
کشورها را برطرف کند بلکه مسیر و آینده را مشخص می کند.
قدم اول با عراق
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه (۲۱ شهریور ۱۴۰۳) در اولین سفر خود در رأس هیئتی بلندپایه، به دعوت محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر این کشور عازم عراق شد. پزشکیان در اولین روز سفر خود به عراق با "عبداللطیف جمال رشید" رئیس‌جمهوری این کشور دیدار
و گفت‌وگو کرد که یکی از نکات حائز اهمیت در این دیدار تأکید دو طرف، به‌خصوص مسعود پزشیکان بر گسترش توافقات اقتصادی بین دو کشور به‌منظور ثبات منطقه‌ای بود البته در ادامه این دیدار، رئیس‌جمهوری عراق نیز بر حذف دلار از مبادلات فی‌مابین تأکید کرد که با استقبال
دو طرف مواجه شد همچنین پس از دیدار رؤسای جمهور دو کشور ایران و عراق، ۱۴ سند همکاری میان مقامات ایران و عراق در در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی، هنری، رسانه‌ای، فنی-مهندسی، بازرگانی، حمل و نقل، سیاسی، ورزشی، کشاورزی و زیارتی به امضا رسید که امضای
این اسناد نقش به‌سزایی در تعمیق و گسترش روابط دو کشور خواهد داشت.
پزشکیان در اولین روز سفرش، دیداری با فعالان اقتصادی در عراق داشت که این دیدار در نوع خود نشان‌دهنده توجه خاص دولت به بهره‌گیری از نظرات کارشناسی و توجه به مسائل اقتصادی است، به‌طوری که رئیس‌جمهور پیش‌تر در اجلاسی در مشهد خود را سفیر بخش خصوصی در سفرهای خارجی
دانسته بود.در نشست مشترک با هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور و نیز در جمع ایرانیان مقیم عراق حضور یافت و سپس با رئیس شورای‌عالی قضایی عراق نیز دیدار و گفت‌وگو کرد در روز دوم سفر، مسعود پزشکیان با سفر به اربیل، وارد اقلیم کردستان عراق شد و مورد استقبال نیچروان بارزانی
رئیس اقلیم کردستان عراق قرار گرفت.
سفر به قطر با امضای 6 سند همکاری
پزشکیان رئیس‌جمهور ایران در دومین سفر رسمی خود به منظور شرکت در همایش و گفت‌وگوی همکاری آسیایی به دوحه قطر سفر کرد. مجمع گفت‌وگوی آسیایی یکی از مهمترین و معتبرترین نهادهای این قاره است که در راستای افزایش همکاری کشورهای آسیایی در همه زمینه‌ها، در ژوئن ۲۰۰۲
از سوی تایلند پایه‌گذاری شد. اعضای این نهاد گفت‌وگو محور، در تلاش هستند تا با ادغام دیگر مجامع آسیایی چون شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به عنوان نهادی مادر برای آسیا تبدیل شود. تهران از مهرماه ۱۴۰۲ به مدت یکسال ریاست این سازمان
را برعهده داشت و سفر رئیس‌جمهور به قطر برای شرکت در اجلاس جدید مجمع گفت‌وگوی آسیایی فرصتی قابل توجه در زمانی مهم است تا جمهوری اسلامی ایران به بهترین شکل دیدگاه‌های خود درباره موضوعات مختلف را ارائه و ایده‌های خود را توضیح دهد. مسعود پزشکیان ظهر چهارشنبه۱۱
مهر ۱۴۰۳ به دعوت رسمی «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر به این کشور سفر کرد تا علاوه بر دیدارها و گفت‌وگوهای حاشیه‌ای در اجلاس مجمع گفت‌وگوی همکاری آسیا، سخنرانی کند.
مسعود پزشکیان در بازگشت از سفر دو روزه به قطر، از امضای ۶ سند همکاری میان دو کشور خبر داد که یکی از رویداد‌های خوبی که در این سفر اتفاق افتاد جلسه مشترک وزرای خارجه کشورهای عربی با عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان بود که در آن گفتگو‌های مفید و سازنده‌ای درباره
مسائل منطقه، وضعیت غزه و لبنان و تقویت روابط فی مابین مطرح شد اما در این جلسه گلایه‌ها و اختلاف‌نظر‌های مطرح تبدیل به تفاهم شده بود که این روند می‌تواند با سایر کشورها با قوت ادامه پیدا کند همچنین در جریان این سفر که وزرای ورزش و نیرو و رئیس اتاق بازرگانی
نیز حضور داشتند، گفتگو‌های خوبی با مقامات متناظر قطری صورت گرفت و تفاهمات خوبی حاصل شده بود که امیدواریم به خوبی پیگیری شده و در سفر آتی امیر قطر به تهران نهایی و در مسیر اجرا قرار گیرند. پزشکیان در تمام سفر‌ها و اقدامات خود به دنبال ایجاد وفاق و همدلی است
زیرا در همه دیدار‌هایی که با سران و مقامات کشورهای دیگر داشته و دارد، مسائل و دغدغه‌های منطقه را مطرح و مورد گفتگو قرار می دهد که به نظر می رسد این روند حرکتی پزشکیان به مرور به جایی می‌رسد که در زمان کوتاهی به یک زبان و نگاه مشترک با کشورهای همسایه برسیم
و بتوانیم با صدای واحد و یک نگاه روشن، دنیا را به جایی که صحیح می‌دانیم هدایت کنیم.
ترکمنستان ، کشوری برای توسعه دسترسی های راهی، برقی، گاز و انرژی
رییس جمهور کشورمان در سومین سفر منطقه ای خود به ترکمنستان رفت که در ظاهر به منظور شرکت در همایش بین‌المللی «ارتباط متقابل زمان‌ها و تمدن‌ها - مبنای صلح و توسعه» بود اما جلسات و دیدارهایش نقش بسزایی در ارتباط و تعامل در حوزه های مختلف به خصوص اشتراکات گازی
داشت به طوری که می توان گفت سفرهای پزشکیان در مدت زمان کوتاهی که فعالیت دولت وفاق ملی آغاز شده ارتباط با همسایگان در حال شکل گیری است. در واقع در این گام هدفمند اگر بتوانیم در روند ارتباطات دسترسی های راهی، برقی، گاز و انرژی را توسعه دهیم مشکلات ناشی از تحریم
ها را می توانیم مدیریت کرده و به شدت کاهش دهیم. کشورمان با ۱۵ الی ۱۶ کشور همسایه است که اگر از این ظرفیت بالقوه بدرستی استفاده شود و استان های مرزی بتوانند ارتباطات خود را با همسایگان تقویت کنند، گامی در جهت توسعه برداشته اند. سفر پزشکیان به ترکمنستان از نظر
فرهنگی تاثیرات مناسبی داشت چراکه ۸ رئیس جمهور در آن جلسه حضور داشتند و هر کدام ۱۰ دقیقه ای صحبت کردند که رییس جمهور در این سفر مجددا با ۴ تن از این عزیزان گفت وگو کردند از طرفی دیدار پزشکیان با رهبر ترکمنستان نتایج خوبی داشت چراکه توافقاتی در حوزه گاز، راه
و برق ایجاد شد و همچنین در زمینه بازارچه های مرزی نیز تفاهماتی شکل گرفت که ظرف یک ماه آینده در کمیسیون مشترک اقتصادی در تهران مورد بررسی قرار گیرد و نهایی می شود.
یکی از اتفاقات مهم در سفر پزشکیان دیدار و گفت وگو با رئیس جمهور روسیه بود که نزدیک به یک ساعت طول کشید در این دیدار در خصوص پیمان ها و قراردادهایی فی مابین تعاملات سازنده‌ای صورت گرفته است که این ملاقات باعث شد به کارها در زمینه گاز، راه، قطار، آب شیرین
کن ها سرعت بخشیده شود و همچنین در زمینه انرژی و پتروشیمی توافقات خوبی انجام و درباره آنها بحث شد.این در حالی است که در دیدار پزشکیان با پوتین تاکید شد که روسیه وظیفه بیشتری را در خصوص جنایت های اسرائیل در غزه و لبنان انجام داده و به زن و کودک رحم نمی کند،
ایفا کند. همچنین رییس جمهور کشورمان در این سفربا رئیس جمهور ترکمنستان و ازبکستان دیدار داشت که نتیجه آن این شد که هرچه سریع تر کارگروه‌هایی تشکیل و با مسئولان در ایران جلسه داشته باشند.
فرصت مهم در کریدور ترکمنستان
ترکمنستان که اقتصادش، وابستگی بالایی به صادرات گاز طبیعی دارد، قصد دارد عرضه گاز به ایران را به ۴۰ میلیارد متر مکعب در سال افزایش دهد به طوری که ترکمنستان و ایران، در سوم ژوئیه (۱۳ تیر)، قراردادی را برای تحویل سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از سوی
ترکمنستان به ایران، امضا کردند که بر اساس این قرارداد شرکت‌های ایرانی، یک خط لوله جدید به طول ۱۲۵ کیلومتر بین ایران و ترکمنستان برای توسعه ظرفیت تحویل این کشور آسیای مرکزی، خواهند ساخت از طرفی باید به این نکته اشاره شود ایران، دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان
را در اختیار دارد و سومین تولیدکننده بزرگ این سوخت فسیلی است اما با رشد تقاضای داخلی روبروست که صادرات را محدود می‌کند در واقع سواپ گاز با ترکمنستان، به ایران امکان می‌دهد به تعهدات صادراتی خود عمل کند. این در حالی است که ترکمنستان سال‌هاست که سواپ گاز با
ایران دارد اما حجم آن نسبتا اندک بوده و به تنها چند میلیارد متر مکعب در سال می‌رسید از طرفی درآمد حاصل از صادرات گاز طبیعی، سهم بالایی در بودجه ترکمنستان دارد. این کشور چهارمین ذخایر قطعی بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد که طبق آمار شرکت بریتیش پترولیوم،
حدود ۱۴ تریلیون متر مکعب برآورد می‌شود.
ترکمنستان در حال حاضر، حدود ۸۰ میلیارد متر مکعب گاز تولید می‌کند و بر این اساس، تا ۱۶۶ سال دیگر می‌تواند گاز تولید کند که از نظر استانداردهای جهانی، رقم فوق العاده بالایی است و نشان می‌دهد ترکمنستان پتانسیل تولید به میزان بیشتری را دارد.با این حال، ترکمنستان
برای یافتن بازار برای ذخایر عظیم گاز طبیعی خود مشکل دارد و امکان صادرات مستقیم گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) به بازارهای جهانی را ندارد این در حالی است که چین، مشتری اصلی گاز طبیعی ترکمنستان بوده و حدود نیمی از تولید سالانه این کشور را دریافت می‌کند. در حال حاضر
ترکمنستان مشغول کار روی خط لوله‌ای برای عرضه گاز به افغانستان، پاکستان و هند است. این کشور آسیای مرکزی به مدت چند دهه، به دنبال ارسال گاز طبیعی از طریق یک خط لوله از مسیر دریای خزر به جمهوری آذربایجان و اروپا بوده اما با مخالفت روسیه روبرو بود که سابق بر این،
بزرگترین تامین کننده گاز اروپا بود.
تهران تا دوشنبه این بار صمیمی تر
پس از ترکمنستان پزشکیان این بار و در دی ماه سال 1403 عازم دوشنبه شد و با همتای تاجیکستانی خود رایزنی کرد و سپس نشست هیأت عالی رتبه با حضور روسای جمهور تشکیل شد و ۲۳ یادداشت و سند همکاری مشترک هم میان دو کشور به امضا رسید.برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک با رئیس
جمهور تاجیسکتان، حضور در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا، شرکت در همایش تجاری، سرمایه‌گذاری و گردشگری دو کشور، گفت‌وگو با رئیس مجلس ملی تاجیکستان، رئیس مجلس نمایندگان، نخست وزیر تاجیکستان و دیدار با ایرانیان از جمله برنامه‌های رئیس جمهور
کشورمان در نخستین سفر رسمی به دوشنبه بود.فتح الله توسلی رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و تاجیکستان، درباره مزیت های سفر رئیس جمهور به تاجیسکتان می‌گوید که «صدور خدمات فنی و مهندسی، احداث شرکت‌های مشترک تولیدی در مناطق آزاد تاجیکستان، همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان
درخصوص انتقال فناوری، استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی کشورمان و فروش نفت و فرآورده‌های نفتی به تاجیکستان از جمله ظرفیت‌ها در جهت گسترش روابط تجاری و اقتصادی دو طرف به شمار می‌روند.»
فصل جدید روابط تهران_باکو
رئیس جمهور پزشکیان این بار و در اولین ماه های سال 1404 اولین سفر خود به جمهوری آذربایجان را انجام می‌دهد، سفر پزشکیان به جمهوری آذریایجان و طبعاً از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مهدی سنایی معاون سیاسی رئیس جمهور در یادداشتی پیش از سفر پزشکیان به باکو می نویسد
که «بعضاً طی سال‌های گذشته برخی جریان‌های فرامنطقه‌ای کوشیده‌اند با ایجاد حاشیه بین دو کشور اسلامی ایران و آذربایجان، بر روابط آنها تأثیر بگذارند و مانع از نزدیکی این دو کشور مسلمان همسایه شوند. اما رئیس‌جمهور چند روز پیش در جلسه هماهنگی‌های این سفر با اشاره
به پیشینه دیرین و اشتراکات فرهنگی، تاریخی و اعتقادی میان مردم دو کشور گفته بود: جمهوری آذربایجان و ایران پاره‌های یک پیکرند و مردم دو سوی مرز منافع متقابل گسترده‌ای با یکدیگر دارند که بر بستر علایق و دوستی‌های عمیق هزاران ساله استوار شده است.
سیمور ممداف کارشناس مسائل آذربایجان در گفت‌وگو با یکی از رسانه های داخلی با اشاره به اهمیت سفر رئیس جمهور ایران به آذربایجان می‌گوید که «کارشناسان توافق دارند که روابط میان آذربایجان و ایران در حال کسب حرکت مثبت است. تجارت در حال افزایش است. در سال ۲۰۲۴،
حجم تجارت دوجانبه ۳۲ درصد رشد کرد، ترافیک حمل‌ونقل کالا ۲۰ درصد افزایش یافت و حمل‌ونقل ترانزیتی بیش از ۲۳ درصد جهش داشت. دو کشور اکنون هدفی برای افزایش حجم تجارت سالانه به ۱۰ میلیارد دلار در پنج سال آینده تعیین کرده‌اند—هدف بلندپروازانه‌ای که با توجه به روند‌های
فعلی، قابل دسترسی است.وی در ادامه می‌گوید که «لجستیک در مرکز این تحول قرار دارد. پروژه‌هایی مانند کریدور‌های شمال-جنوب و شرق-غرب، ترمینال جدید در آستارا و پل‌هایی، چون سیاه‌رود-اردوباد و آغ‌بند-کلاله در حال تبدیل منطقه به یک شریان حمل‌ونقل حیاتی هستند—که نه
تنها جمهوری آذربایجان و ایران را به هم متصل می‌کنند، بلکه اروپا، قفقاز و جنوب آسیا را نیز به هم پیوند می‌دهند. برای ایران، این مسیر‌ها پیوندی مستقیم و کارآمد به دریای سیاه ایجاد می‌کنند و از مسیر‌های بی‌ثبات‌تر و غیرقابل اعتماد اجتناب می‌کنند.
کارشناس آذربایجانی: تهران روایت منطقه ای را تغییر می‌دهد
این کارشناس آذربایجانی در خصوص زمینه همکاری دو کشور در حوزه انرژی نیز می‌گوید که «همکاری انرژی نیز در حال پیشرفت است. پروژه‌های مشترک نیروگاه آبی مانند خدآفرین و قیزقلعه سی، و نیروگاه‌های واقع در ارس، اردوباد و مرزاد، یا عملیاتی هستند یا در حال توسعه‌اند.
ایران به توافق‌های خود در این پروژه‌ها حتی در زمان اشغال ارمنی مناطق مرزی جمهوری آذربایجان احترام گذاشته است—که نشان‌دهنده رویکرد استراتژیک بلندمدت آن است. امروز، شبکه‌های برق دو کشور در پنج نقطه به هم متصل شده‌اند با ظرفیت کل ۸۶۰ مگاوات. برنامه‌هایی برای
تبادل انرژی بیشتر و شراکت‌های احتمالی نفت و گاز نیز روی میز است که عمق تعامل استراتژیک را نشان می‌دهد.