به گزارش تحلیل ایران در اولین دیدار اعضای هیات دولت چهاردهم با رهبر معظم انقلاب بود که معظم له در بخشی از بیانات خود بر اهمیت هوش مصنوعی و مسلط شدن بر لایه‌های عمیق این فناوری در حوزه‌های نظامی و غیرنظامی تاکید کردند، سخنانی که تأکیدی روشن بر ضرورت عبور
از سطح مصرف‌کنندگی و حرکت به‌سوی تسلط بر لایه‌های عمیق فناوری هوش مصنوعی بود.
با تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت تسلط راهبردی بر این فناوری، توسعه هوش مصنوعی و تسلط بر لایه‌های عمیق آن در حوزه دفاعی کشور، وارد مرحله‌ای نوین شده است. این راهبرد ملی، ضمن ایجاد پیوند میان نهادهای نظامی و زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور، سپاه، ارتش، وزارت
دفاع و شرکت‌های دانش‌بنیان را در مسیری هم‌افزا قرار داده است.
هوش مصنوعی اکنون به یکی از ارکان قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران بدل شده است؛ پدیده‌ای که نه‌تنها ماهیت جنگ‌ها و رقابت‌های نظامی را دگرگون می‌سازد، بلکه توازن قوا در منطقه را نیز به سود ایران تغییر داده است و برخلاف بسیاری از کشورها که همچنان در مرحله تحقیق
و آزمایش قرار دارند، ایران با تکیه بر خودکفایی فناورانه و ظرفیت‌های بومی، به مرحله عملیاتی‌سازی هوش مصنوعی در انواع تسلیحات، پهپادها، موشک‌ها و سامانه‌های دفاعی رسیده و بدین‌وسیله شکلی از قدرت هوشمند نظامی را پایه‌گذاری کرده است.
فرماندهان ارشد نظامی از پیشرفت‌های عینی می‌گویند
سردار سرلشکر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صراحتاً اعلام کرده است: «در عرصه نظامی بهره‌های بزرگی از هوش مصنوعی خواهیم برد و تلاش خواهیم کرد که ملاحظات اخلاقی خود را در این زمینه رعایت کنیم.»
امیر سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیز با اشاره به تجربه چندساله ارتش در این حوزه می‌گوید: «استفاده از هوش مصنوعی از چند سال پیش در بخش‌های مختلف ارتش آغاز شده و از آن در حوزه‌های مختلف بهره‌برداری شده است.»
فرمانده نیروی زمینی ارتش، امیر سرتیپ کیومرث حیدری، هم تأکید می‌کند: «امروز بخش زیادی از تجهیزات ضد ریزپرنده، تسلیحات و پهپادهای ما مجهز به هوش مصنوعی هستند. تمام تسلیحات نقطه‌زن، هوشمند و شبکه‌پذیر ما توسط دانشمندان داخلی طراحی و تولید شده‌اند. ما با همکاری
۱۰۲ شرکت دانش‌بنیان و دانشگاه‌های مطرح کشور توانسته‌ایم هوش مصنوعی را در تسلیحات نیروی زمینی وارد کنیم.»
در حوزه دریایی هم، سردار علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه، از تجهیز موشک‌های کروز برد بلند به هوش مصنوعی خبر می‌دهد و می‌افزاید: «موشک‌های ما اکنون قابلیت تصمیم‌گیری مستقل، شناسایی هدف و اجرای مانورهای پیچیده برای عبور از سامانه‌های دشمن را دارند.
حتی می‌توانند از چند سامانه شلیک شده، با یکدیگر آرایش بگیرند و انتخاب کنند که کدام هدف را بزنند و کدام را نه.»
او ادامه می‌دهد که « ما امروز در نیروی دریایی سپاه و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح موشک‌های کروز در بردهای بلند فراتر از هزار کیلومتر را با بهره‌گیری از ظرفیت هوش مصنوعی می‌سازیم که اهداف را در ارتفاع مختلف مورد هدف قرار می‌دهد.»
فرمانده نیروی دریایی سپاه همچنین تاکید می‌کند که « نیروی دریایی سپاه با اتکا به جوانان نخبه و متعهد، پهبادهای مهاجر ۶ و ابابیل پنج را به موشک‌های دارای هوش مصنوعی قائم و الماس تجهیز کرده‌اند.»
موشک‌هایی که خود تصمیم می‌گیرند
عبارت کلیدی «موشک‌هایی با مغز هوشمند» اکنون از یک شعار تبلیغاتی فراتر رفته و به واقعیتی فناورانه در صنایع دفاعی ایران تبدیل شده است. موشک‌هایی چون «خرمشهر ۴» و «قدر ۳۸۰» نمونه‌های روشنی از این جهش راهبردی هستند. خرمشهر ۴ با برد ۲۰۰۰ کیلومتر، از الگوریتم‌های
هوش مصنوعی برای اصلاح مسیر پرواز در زمان واقعی استفاده می‌کند. این قابلیت، نه‌تنها دقت را بالا برده، بلکه توانایی مانور در برابر پدافند دشمن را نیز ممکن ساخته است. قدر ۳۸۰ نیز به عنوان موشکی کروز، توان اجرای عملیات مستقل حتی در قطع ارتباط با مرکز فرماندهی
را دارد.
از پهپاد هدایت‌شونده تا فرماندهی هوشمند
موشک‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند در کسری از ثانیه داده‌های دریافتی از حسگرها را تحلیل کرده و بهترین مسیر یا هدف را انتخاب کنند. این قابلیت، به‌ویژه در برابر تهدیدات مدرن که نیازمند واکنش‌های فوری هستند، یک مزیت استراتژیک محسوب می‌شود.
با این حال یکی از بخش‌هایی که بیشترین تحول را تجربه کرده، حوزه پهپادهای رزمی است.
پهپادهای ایرانی اکنون با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، توانایی شناسایی، اولویت‌بندی و هدف‌گیری مستقل بدون دخالت انسانی را دارا هستند. این تحول، باعث افزایش بُرد عملیاتی، انعطاف در تصمیم‌گیری و کاهش زمان واکنش شده است؛ مؤلفه‌هایی حیاتی در نبردهای آینده که سرعت
و دقت تعیین‌کننده اصلی پیروزی هستند.
کاربردهای گسترده هوش مصنوعی در سطح ارتش
فرمانده کل ارتش تأکید دارد که هوش مصنوعی نه‌فقط در تسلیحات، بلکه در زمینه‌های آموزشی، شبیه‌سازی رزمایش‌ها، تحلیل اطلاعات و پیش‌بینی تحرکات دشمن نیز وارد شده است. ارتش جمهوری اسلامی ایران، اکنون از این فناوری در طراحی سامانه‌های پدافندی، سلاح‌های ضد ریزپرنده،
سلاح‌های دورزن و سامانه‌های شناسایی بهره می‌برد.
برتری در جنگ الکترونیک و پدافند هوایی
یکی از جلوه‌های مهم قدرت دفاعی نوین ایران، ارتقاء پدافند هوایی با استفاده از هوش مصنوعی است. سامانه‌های پدافندی کشور اکنون قادرند هم‌زمان اهداف متعدد را شناسایی، اولویت‌بندی و رهگیری کرده و به‌صورت خودکار منهدم کنند. استفاده از تحلیل داده‌های محیطی، انطباق
سریع با شرایط جنگی و مقابله با موشک‌ها و پهپادهای پرسرعت از جمله ویژگی‌هایی است که این سامانه‌ها را متمایز ساخته است.
تسلیحات فوق سری و بازدارندگی نوین
امیر حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش در بخشی از سخنان خود به وجود تسلیحات «پیشرفته و حتی فوق سری» اشاره می‌کند که با فناوری هوش مصنوعی طراحی شده‌اند.
این تجهیزات، که در شرایط عملیاتی تست شده‌اند، توان ایران را برای ایجاد بازدارندگی فعال به‌طرز چشمگیری ارتقاء داده‌اند.
ترکیب فناوری و قدرت نظامی، امروز به سپری روانی برای ملت ایران بدل شده است. دشمنان می‌دانند که تسلیحات هوشمند ایرانی، نه‌فقط دقیق و سریع، بلکه از قدرت تصمیم‌گیری مستقل برخوردارند و در صورت بروز درگیری، می‌توانند واکنش‌های سهمگینی بدون نیاز به دخالت انسانی
از خود نشان دهند. همین عامل، بازدارندگی ایران را وارد مرحله‌ای نو کرده است.
ظهور قدرت هوشمند ایرانی در میدان نبرد
جمهوری اسلامی ایران، با تکیه بر هوش مصنوعی، به مرحله‌ای از قدرت رسیده که می‌توان آن را «قدرت هوشمند نظامی» نامید. از موشک‌های تصمیم‌گیرنده گرفته تا پهپادهای خودمختار، از پدافندهای چندلایه گرفته تا سلاح‌های فوق سری، همه و همه نشان از آن دارند که ایران وارد
مرحله‌ای راهبردی از بازدارندگی فعال و دفاع هوشمند شده است.
این مسیر، اگر با همین قوت و هماهنگی ادامه یابد، می‌تواند جایگاه ایران را در نقشه قدرت جهانی بازتعریف کند.