به گزارش تحلیل ایران، میزان آب ذخیره سد کرج به‌عنوان یکی از منابع کلیدی تأمین آب شرب استان‌های تهران و البرز، نسبت به سال گذشته 73 درصد کاهش یافته است؛ مسئله‌ای که در کنار مصرف بی‌رویه، بارگذاری بیش از توان اکولوژیکی منابع آبی و ضعف در مدیریت مصارف، زنگ
خطر جدی بحران آب را در پایتخت و استان‌های مرکزی کشور به صدا درآورده است.
بررسی‌های میدانی و گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که ذخایر آبی سد کرج، یکی از مهم‌ترین منابع تأمین آب شرب در استان‌های تهران و البرز، با کاهش شدید روبه‌رو شده و اکنون تنها 16 درصد از ظرفیت مخزن آن پر است. این کاهش در حالی رخ داده است که تهران و کرج، با جمعیتی
بالغ بر 17 میلیون نفر، به‌شدت به منابع آب سطحی از جمله سد کرج وابسته هستند.
اخبار کرج , سد کرج | سد امیرکبیر , اخبار تهران , نظام مسائل استان البرز ,
سد امیرکبیر (سد کرج) امروز دیگر تنها یک سازه بتنی برای ذخیره‌سازی آب نیست، بلکه به نمادی از وضعیت هشداردهنده منابع آبی ایران در منطقه البرز مرکزی بدل شده است. این سد که یکی از اصلی‌ترین منابع تأمین آب شرب کلانشهرهای تهران و کرج به‌شمار می‌رود، در شرایطی
قرار دارد که طبق گزارش شرکت آب منطقه‌ای، تنها 16 درصد از ظرفیت مخزن آن باقی مانده است.
کاهش 73 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نه‌تنها یک افت آماری، بلکه نشانه‌ای از نزدیک‌شدن به فروپاشی منابع آب سطحی در منطقه است. با ادامه این روند، حتی تأمین آب در فصل‌های غیرگرم نیز با مخاطره مواجه خواهد شد. بر اساس داده‌های شرکت آب منطقه‌ای البرز، ذخیره
فعلی سد به سطحی رسیده که در صورت تداوم روند فعلی، ممکن است به زودی به نقطه بحرانی یا کف مفید برسد.
با توجه به سهم این سد در تأمین آب شرب دو استان، این وضعیت بحرانی، نشانه‌ای از فشار بی‌سابقه بر منابع آبی کشور است. شرایط بحرانی آب در سد کرج تنها محدود به آن نیست؛ اغلب سدهای اصلی کشور نظیر لار، لتیان، طالقان و ماملو نیز با کاهش شدید ورودی و ذخیره مواجه‌اند.
سد لار که نقش مهمی در تأمین آب شرب شرق تهران دارد، بارها با خشکی کامل کف مخزن روبه‌رو شده و مخزن آن اغلب کمتر از 30 درصد ظرفیت واقعی خود را در اختیار دارد.
فرونشست زمین در پی کم‌آبی
اخبار کرج , سد کرج | سد امیرکبیر , اخبار تهران , نظام مسائل استان البرز ,
سد طالقان نیز با افت شدید ورودی‌ها مواجه بوده و فشار مصرفی بالای تهران، از طریق انتقال آب از آن جبران می‌شود. این کاهش همزمان در منابع سطحی، هشدار جدی درباره پایداری بلندمدت سیستم تأمین آب کل کشور است. یکی از مسائل نگران‌کننده در مورد کاهش ذخایر سد کرج،
تأثیر آن بر کیفیت آب شرب است.
با کاهش سطح آب، مواد معلق، آلاینده‌ها و فلزات سنگین باقی‌مانده در آب غلظت بیشتری پیدا می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود فرآیند تصفیه آب دشوارتر، پرهزینه‌تر و زمان‌برتر شود. در نتیجه، کیفیت آب آشامیدنی کاهش می‌یابد و حتی در مواردی ممکن است سلامت شهروندان در
معرض خطر قرار گیرد، به‌ویژه در مناطق حاشیه‌نشین که زیرساخت‌های تصفیه ضعیف‌تر هستند.
کاهش ذخایر سد کرج، افزون بر تأمین آب شرب، اثر مستقیمی بر آبدهی رودخانه کرج و زیست‌بوم اطراف آن دارد. بخش‌هایی از رودخانه در برخی فصول تقریباً خشک می‌شود و گونه‌های بومی گیاهی و جانوری وابسته به این رود، در معرض تهدید قرار می‌گیرند. خشک‌شدن بستر رودخانه‌ها
نه‌تنها یک هشدار زیست‌محیطی است، بلکه باعث نابودی منظر طبیعی، گردشگری بومی و حتی افزایش خطر آتش‌سوزی در مناطق خشک حاشیه‌ای می‌شود.
در استان البرز، جمعیت در حال انفجار، توسعه بی‌ضابطه مسکن، شهرک‌سازی‌های گسترده و احداث صنایع پرمصرف بدون توجه به ظرفیت آبی، وضعیت را وخیم‌تر کرده است. طبق اعلام مسئولان، بارگذاری آب در البرز 16 برابر ظرفیت طبیعی منابع آبی استان بوده که این به‌معنای برداشت
بیش از حد از آب‌های سطحی و زیرزمینی و وابستگی خطرناک به منابع سد کرج است.
این منبع اکنون در حال فرسایش کامل است. کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در استان به شکل محسوس در حال رخ دادن بوده و پدیده فرونشست نیز در برخی مناطق گزارش شده است. این بدان معناست که مصرف، چندین برابر بیش از توان تجدیدپذیر منابع آب صورت می‌گیرد و سفره‌های زیرزمینی
نیز به شدت در معرض افت قرار دارند. از سوی دیگر، در استان تهران نیز وضعیت بهتر نیست.
هدررفت 35 تا 45 درصدی آب در شبکه شهری
اخبار کرج , سد کرج | سد امیرکبیر , اخبار تهران , نظام مسائل استان البرز ,
طبق گزارش‌های رسمی، متوسط مصرف آب شرب در تهران از مرز 1.1 میلیارد مترمکعب در سال عبور کرده است. در برخی از روزهای تابستان، مصرف روزانه آب شرب تهران به بیش از سه میلیون مترمکعب رسیده که معادل مصرف روزانه چند استان دیگر است. مصرف بالای مناطق شمالی تهران که
طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب، بیش از دو برابر الگوی مصرف است، شرایط را وخیم‌تر کرده است.
در تهران، سرانه مصرف آب خانگی حدود 250 تا 300 لیتر در روز به ازای هر نفر است؛ در حالی که متوسط جهانی این شاخص بین 130 تا 150 لیتر در روز است. به‌عبارت دیگر، ساکنان پایتخت ایران تقریباً دو برابر استاندارد جهانی آب مصرف می‌کنند. در مناطقی از شمال تهران، مصرف
آب به بالای 600 لیتر در روز نیز می‌رسد.
این در حالی است که بسیاری از شهرهای بزرگ جهان از جمله پاریس، مادرید و استانبول با سرانه‌ای نزدیک به 150 لیتر توانسته‌اند زندگی شهری مدرن را بدون بحران تأمین آب مدیریت کنند. شهروندان استان البرز نیز به‌دلیل توسعه بی‌ضابطه شهری، رفتار مصرفی مشابهی را از خود
نشان می‌دهند. در مناطقی از کرج، طبق بررسی‌های میدانی، مصرف آب خانگی حتی به مرز 350 لیتر در روز رسیده است.
در حالی که منابع آبی استان رو به کاهش است، هنوز درصد قابل‌توجهی از مصارف، مربوط به استفاده‌های غیرضروری، نشت‌های خانگی، آبیاری فضای سبز غیرمجاز و مصارف تفریحی آب‌بر هستند. آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی بلندمدت در این زمینه به‌شدت مغفول مانده و نیازمند بازنگری
فوری در سیاست‌گذاری‌هاست. مشکل دیگری که در هر دو استان به شدت محسوس است، هدررفت بالا در شبکه‌های توزیع آب شهری است.
در تهران، نشت و اتلاف آب در شبکه در برخی مناطق به 35 تا 45 درصد می‌رسد؛ این به معنای اتلاف صدها هزار مترمکعب آب در روز است، در حالی که مخازن سدها با سرعت نگران‌کننده‌ای رو به کاهش هستند. روند کاهش منابع آبی سطحی مانند سدها، وابستگی استان‌های تهران و البرز
به چاه‌های آب زیرزمینی را افزایش داده و این وابستگی منجر به کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی و در نهایت فرونشست زمین می‌شود.