به گزارش تحلیل ایران ؛ پروژه عظیم «کریدور اقتصادی چین–پاکستان» (CPEC) که با سرمایهگذاری بیش از ۵۰ میلیارد دلار در حال اجراست، بهتدریج به محور اصلی اتصال شرق و غرب آسیا تبدیل میشود.
این مسیر بندر گوادر در جنوب پاکستان را به غرب چین و مناطق درونی آسیای مرکزی متصل میکند و بناست بخش مهمی از تجارت چین با خاورمیانه و آفریقا از طریق آن انجام شود.
اما در حالیکه کشورهای منطقه برای پیوستن به این شاهراه اقتصادی در حال رقابتاند، ایران هنوز در وضعیت تماشاگر قرار دارد؛ بیآنکه نقشه راه مشخصی برای حضور در این ابرکریدور طراحی کرده باشد.
کارشناسان اقتصادی میگویند اگر تهران در کوتاهمدت تصمیم نگیرد، فرصت تاریخی همافزایی با شرکای شرقی خود را از دست خواهد داد.
موقعیت ژئوپلیتیکی منحصربهفرد ایران در تقاطع کریدورهای شرق–غرب و شمال–جنوب، میتواند کشور را به حلقه طلایی شبکه تجارت آسیا بدل کند، اما این ظرفیت بدون تصمیم سریع و برنامهریزی عملیاتی بیاثر خواهد ماند.
مهدی باقری، کارشناس حملونقل و ترانزیت، تأکید میکند که موفقیت ایران در استفاده از فرصت CPEC، به چهار عامل وابسته است: تامین ثبات داخلی برای بازرگانان، توسعه زیرساختهای حملونقل، تأمین امنیت مرزها و تقویت دیپلماسی اقتصادی با چین و پاکستان. بدون تحقق این
موارد، هرگونه طرح اتصال فقط در سطح شعار باقی میماند.
به باور تحلیلگران، حضور فعال ایران در این شبکه میتواند علاوه بر کاهش وابستگی به مسیرهای دریایی غربی، زمینه افزایش امنیت انرژی و تنوع صادراتی کشور را فراهم کند. بهویژه که با توسعه بندر چابهار، ایران میتواند نقش مکمل بندر گوادر پاکستان را ایفا کرده و مسیر
جایگزین مطمئنی برای تجارت چین در مواقع بحران ژئوپلیتیکی فراهم آورد.
اما در مقابل، تعلل ایران میتواند پیامدهای سنگینی داشته باشد. در صورت نهایی شدن اتصال CPEC به بنادر کراچی و گوادر پاکستان بدون حضور تهران، محور ترانزیت جنوب آسیا به سمت کشورهای رقیب تغییر جهت خواهد داد و ایران از یکی از بزرگترین تحولات اقتصادی آسیا بینصیب
میماند.
چین با ابتکار «یک کمربند–یک راه» یا همان BRI در پی افزایش نفوذ خود در غرب آسیا است. در چنین شرایطی، اگر ایران از جایگاه طبیعی خود در این شبکه عقب بماند، بازگشت به آن در آینده بسیار دشوار خواهد بود.
اکنون، مسیر ترانزیت آینده آسیا در حال بازتعریف است و ایران در آستانه انتخابی سرنوشتساز قرار دارد: یا با تصمیمی سریع و هوشمندانه در کریدور چین–پاکستان نقشآفرینی کند، یا نظارهگر عبور قطار توسعه از کنار مرزهای خود باشد.