چگونه روز زن را با سیره‌ی فاطمی شیرین کنیم؟

به گزارش تحلیل ایران ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها که به حق به عنوان “روز مادر” نیز گرامی داشته می‌شود، حقیقتاً نقطه‌ی عطفی در تقویم معنوی ماست؛ این روز یادآور تجلی کامل مقام زن، مادر و دختر نمونه در عالم هستی است و الهام‌بخش همه کسانی است که به دنبال الگوی طهارت، فداکاری و کمال اخلاقی هستند، و از این رو، برای عاشقان و نیکان، فرصتی است تا با تأسی به سیره آن بانوی بی‌بدیل، جان خود را از غبار کدورت‌ها زدوده و به سوی سرچشمه‌های پاک معرفت و انسانیت گام بردارند.

آنچه که توجه انسان مؤمن را به خود جلب می‌کند، ارزیابی و سنجش اعمال خود با آن بانوی بزرگوار است؛ ارزیابیِ فرهنگ فردی و اجتماعی با سیره‌ی ایشان است؛ چرا که سیره حضرت زهرا سلام الله علیها نه تنها یک الگوی تاریخی، بلکه یک معیار زنده و دائمی برای سنجش میزان ایمان و تعهد ماست. این مقایسه مستمر، ما را وامی‌دارد تا در خلوت و جلوت، صادقانه به میزان پایبندی خود به مفاهیمی چون قناعت، ایثار، دفاع از حق، و نقش محوری زن در تعالی جامعه بنگریم؛ و این ارزیابی، موتور محرکه‌ای برای اصلاح مستمر است، زیرا در پرتو این انوار مطهر است که می‌توانیم مسیر درست زندگی دنیوی و اخروی خود را به درستی تشخیص دهیم و از سیره اصلی اسلام دور نشویم.

با این نگاه، باید مراقب بود تا این ایام پر خیر و برکت به کام خانواده و جامعه شیرین شود و با یکسری آداب و رسومی که عمدتاً ساخته‌ی افکار جامعه است، از مسیر خود خارج نکنیم. به عنوان مثال، اینکه چون روز زن است حتماً مقید باشیم به تمام بانوانی که در بستگان درجه اول می‌شناسیم کادوهای آنچنانی دهیم و در حد تجمل و اسراف هزینه کنیم، نه تنها با سیره حضرت زهرا سلام الله علیها سازگار نیست، بلکه می‌تواند آسیب‌زا باشد.

چه بسا مردانی هستند که توانایی مالی ندارند و لذا بیشتر از اینکه از این عید لذت ببرند، نگران حرف دیگران و انتظارات نابجای اطرافیان هستند. ضمن آنکه ممکن است یکی توانایی مالی داشته باشد و دیگری از حد توانش خارج باشد و لذا احساس شرمندگی به او دست دهد. در چنین شرایطی، به جای تمرکز بر ظواهر و مادیات، باید سعی کنیم با محبت، همدلی و قدردانی صمیمانه، این روز را گرامی بداریم و به یاد داشته باشیم که ارزش واقعی این روز، در تجلیل از مقام زن و مادر و الگوگیری از سیره ایشان است، نه در تجمل‌گرایی و اسراف.

بهترین هدیه در این روز می‌تواند ابراز محبت خالصانه، کمک به همسر در امور منزل، هدیه‌ای معنوی مانند کتاب یا یک شاخه گل باشد. مهم این است که این هدیه از صمیم قلب و نشان‌دهنده قدردانی واقعی از زحمات و فداکاری‌های زنان و مادران باشد. با این رویکرد، می‌توانیم این ایام را به کام همه شیرین کنیم و از برکات آن بهره‌مند شویم و به یاد داشته باشیم خانه‌ی اهل بیت وحی سراسر مهر و محبت بود و معنویت بر مادیت غلبه‌ داشت و خود آن بانوی بزرگوار، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، تجسم کامل ایثار و قناعت بودند. سادگی در زندگی ایشان، نه یک کمبود، بلکه انتخابی آگاهانه بود؛ انتخاب فضیلت بر زرق و برق دنیا. ایشان می‌توانستند در ناز و نعمت دنیوی زندگی کنند، اما با تأکید بر ساده‌زیستی، به ما آموختند که معیار سنجش ارزش انسان، دارایی‌های مادی او نیست، بلکه میزان تقوا، اخلاق نیکو، و تأثیر معنوی او بر جامعه است.

این روحیه‌ی متعالی، به معنای نفی کامل زیبایی‌های مادی نیست، بلکه به معنای اولویت دادن به باطن بر ظاهر و جلوگیری از شیوع فرهنگ مصرف‌گرایی افراطی است که در مناسبت‌ها، هدف اصلی را از یاد می‌برد. اگر می‌خواهیم سیره ایشان را در جامعه جاری کنیم، باید فرهنگ تقدیر از زن را از سطح هدیه‌های گران‌قیمت به سطح احترام عمیق به جایگاه ایشان در خانواده و اجتماع ارتقا دهیم؛ احترامی که با همدلی، مشارکت در مسئولیت‌ها و قدردانی کلامی بروز یابد، نه با فشار اقتصادی بر خانواده‌ها. البته این به معنای نفی کامل هدیه دادن نیست، بلکه به این معناست که هدیه باید مظهر محبت و احترام باشد، نه معیار سنجش میزان عشق و ارزش‌گذاری.

در نتیجه، اصلاح فرهنگ باید با اصلاح نگاه ما آغاز شود. خانه حضرت زهرا سلام الله علیها نمونه‌ای بود که در آن، هرچه در توان بود، اول برای رفع نیاز نیازمندان و در درجه بعد برای تأمین نیازهای ضروری صرف می‌شد. با الهام از این الگو، باید جشن‌ها و مناسبت‌ها را به فرصتی برای تقویت پیوندهای عاطفی و معنوی تبدیل کنیم، تا شیرینی این ایام، محصول صداقت و سادگی باشد، نه محصول تجمل و رقابت‌های بیهوده اجتماعی.